WhatsApp vs Facebook කතාව

WhatsApp ආරම්භ වුණේ 2009 වසරේදී, Jan Koum සහ Brian Acton නමැති හිටපු Yahoo සේවකයන් දෙදෙනා විසින්.

ඔවුන්ගේ දැක්ම වූයේ: "වෙහෙසුණු දැන්වීම් රහිත, පෞද්ගලිකත්වය සුරැකි, විශ්වාසදායක සන්නිවේදන යෙදුමක්" නිර්මාණය කිරීමයි.

ඔවුන් කිසිඳු විශ්ලේෂණ දත්ත එකතු නොකළේය. කල්තියාකාරී API එකක්වත් නෑ.

2014 වන විට WhatsApp එකේ පරිශීලකයන් 450 million+ ඉක්මවා ගියේය, ඒත් තවමත් එය ලාභදායී නොවී සිටියේය.

Mark Zuckerberg සහ Meta පාලක මණ්ඩලය WhatsApp එක Messenger හා Facebook Chat සඳහා විශාල තර්ජනයක් ලෙස සලකා, $19 billion (USD) දී උසස් මිලකට WhatsApp එක මිලදී ගත්තේ ඒ නිසාය.

එවකට WhatsApp ආරම්භකයන්ට Facebook එකෙහි දැන්වීම් මූලික ආදායම් ආකෘතිය සපුරාලීමට මහත් විරුද්ධතාවයක් තිබුණා.

Meta සමාගම ඔවුන්ට වගකීමක් දුන්නා – “ඔබලාගේ දැක්ම වෙනස් කරන්නැයි අපි බල කරන්නේ නෑ.”

නමුත් වසර 2–3 ක් පසුව, Facebook යෙදුම monetize කිරීමට (උදාහරණයකට: WhatsApp Status වල දැන්වීම්) උත්සාහ කළා.

💔 ඇයි WhatsApp ආරම්භකයෝ ඉවත් වුණේ?
WhatsApp monetize කිරීමේ උත්සාහයන්ට විරුද්ධව, ඔහු ඉවත් විය.

පසුව ඔහු කියා සිටියේ:
👉 “I sold my users’ privacy for a bigger profit.”
👉 “Facebook represents a business model of surveillance capitalism.”

පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්ති වෙනස්කම්, encryption පාලනය Facebook විසින් අඩු කිරීමට උත්සාහ කළ බවත්, ඒ සඳහා විරුද්ධව Jan Koum පවා ඉවත් විය.

Brian Acton, Signal Foundation එකට $50 million පරිත්‍යාගයක් ලබාදී, Signal App සංවර්ධනය සඳහා උපරිම සහය දක්වා ඇත.

Signal යෙදුම end-to-end encryption මත පදනම් වූ open-source messenger එකක් වන අතර, WhatsApp එකේ මුලික අරමුණ නැවතත් ජීවමාන කිරීමක් ලෙස සැලකේ.

Meta (පෙර Facebook) සමාගම 2014දී $19 බිලියනකට මිලදී ගත් WhatsApp යෙදුම පිළිබඳව, WhatsApp ආරම්භකයින්ගෙන් එක් වන්නෙකු වූ Brian Acton පවසන්නේ, ඔවුන්ට මුලදී Facebook සමාගමට තරඟ දිය යැයි කිසිදු අදහසක් නොසිටි බවයි.

Brian Acton සහ Jan Koum විසින් 2009දී ආරම්භ කළ WhatsApp යෙදුම මූලික වශයෙන්ම සරල, දැන්වීම් රහිත සහ පෞද්ගලිකත්වය රැකෙන දුරකථන පණිවිඩ යෙදුමක් ලෙස නිර්මාණය වුණි. ඔවුන්ගේ අරමුණ වූයේ Facebook මෙන්ම Twitter වැනි සමාජ ජාල අඩවිවලට විකල්පයක් සැපයීම නොවෙයි.

නමුත්, Meta සමාගම (ඒවිට Facebook) WhatsApp එක සමාජ ජාල තර්ජනයක් ලෙස සළකා, එය තම පාලනයට ගන්නා ලදි. Meta සමාගමට අනුව, WhatsApp යෙදුමෙහි ඉක්මන් ජනප්‍රියතාවය නිසා එය Facebook Messenger සහ අනෙකුත් සන්නිවේදන මෙවලම්වලට තරඟයක් විය හැකියි යන බියක් තිබුණි.

Meta සමාගම WhatsApp එක මිලදී ගත් පසුව, එය monetize කිරීමට (මුදල් උපයා ගැනීමට) උත්සාහ කළා. මෙයට විරුද්ධව Brian Acton 2017දී WhatsApp ආයතනයෙන් ඉවත් වූ අතර, පසුව ඔහු "Delete Facebook" වැනි ව්‍යාපාරයකට සහාය දක්වන ලදී.